मित्रांनो, असंघटित कामगारांसाठी सरकारची इ श्रम कार्ड योजना ही एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. २०२१ मध्ये सुरू झालेली ही योजना आता २०२५ पर्यंत करोडो कामगारांना जोडली गेली आहे. मुख्यतः मजूर, घरकामगार, रिक्षाचालक, छोटे व्यापारी आणि गिग वर्कर्ससाठी डिझाइन केलेली ही योजना त्यांना डिजिटल ओळख देऊन सामाजिक सुरक्षा प्रदान करते. e-Shram portal वर नोंदणी करून तुम्ही विविध सरकारी लाभ घेऊ शकता. चला, या योजनेचे फायदे आणि नवीन नोंदणी प्रक्रिया समजून घेऊया – फक्त महत्वाची माहिती.
इ श्रम कार्ड योजना काय आहे?
इ श्रम कार्ड ही असंघटित कामगारांची राष्ट्रीय डेटाबेस आहे, जी श्रम आणि रोजगार मंत्रालयाने सुरू केली. यात प्रवासी मजूर, बांधकाम कामगार, प्लॅटफॉर्म वर्कर्स (जसे ओला-उबर ड्रायव्हर्स किंवा अमेझॉन डिलिव्हरी बॉय) यांचा समावेश होतो. हे कार्ड एक युनिक आयडी देते, ज्यामुळे सरकारी योजना सहज उपलब्ध होतात. २०२५ मध्ये या योजनेची रिवॅम्पिंग झाली आहे, ज्यात श्रम सुविधा पोर्टलसोबत एकत्रीकरण केलं गेलंय. हे पूर्णपणे मोफत आहे आणि कार्ड कधीच एक्स्पायर होत नाही.
इ श्रम कार्डचे मुख्य फायदे
या योजनेचा मुख्य फायदा म्हणजे सामाजिक सुरक्षा. नोंदणीनंतर तुम्हाला Pradhan Mantri Shram Yogi Maandhan (PM-SYM) सारख्या स्कीमचा लाभ मिळतो – ६० वर्षांनंतर दरमहा ३,००० रुपयांची पेन्शन. यासाठी वय १८ ते ४० वर्ष आणि मासिक उत्पन्न १५,००० रुपयांपेक्षा कमी असावं. तसंच, अपघात विमा अंतर्गत २ लाख रुपयांची मदत (मृत्यूसाठी) आणि १ लाख (अपंगत्वासाठी) मिळू शकते.
इतर फायदे:
- सरकारी योजना जोडणी: PMJJBY (जीवन विमा) आणि PMSBY (अपघात विमा) सारख्या स्कीम्समध्ये सहज प्रवेश.
- रोजगार संधी: NDUW (नॅशनल डेटाबेस फॉर अनऑर्गनाइज्ड वर्कर्स) द्वारे भविष्यातील लाभ.
- प्लॅटफॉर्म वर्कर्ससाठी स्पेशल: कामाचे तास ट्रॅक करून सुरक्षा.
- एक स्टॉप सोल्यूशन: पेन्शन, विमा आणि इतर मदत एकाच ठिकाणी.
२०२५ च्या अपडेट्सनुसार, इंडस्ट्री आणि ट्रेड युनियन्ससोबत चर्चा करून योजना अधिक मजबूत झाली आहे. हे कार्ड तुमच्या हक्काचे आहे, जे कुटुंबाला आर्थिक स्थिरता देते.
कोण पात्र आहे?
१८ ते ५९ वर्षांच्या असंघटित कामगार पात्र आहेत. यात मजूर, घरकामगार, छोटे शेतकरी, विक्रेते, गिग वर्कर्स समाविष्ट. पण EPF किंवा ESI सारख्या संघटित क्षेत्रातील लोक अपात्र. प्लॅटफॉर्म वर्कर्ससाठी खास प्रावधान आहे. उत्पन्न मर्यादा नाही, पण PM-SYM साठी १५,००० रुपयांची आहे. तुम्ही भारतीय नागरिक असावे आणि आधार कार्ड असावं.
नवीन नोंदणी प्रक्रिया – स्टेप बाय स्टेप
नवीन नोंदणी सोपी आहे. online registration साठी e-Shram portal (https://register.eshram.gov.in/) वर जा.
- स्टेप १: वेबसाइट उघडा आणि “Register on eShram” क्लिक करा. आधार नंबर आणि आधार लिंक मोबाईल एंटर करा.
- स्टेप २: OTP मिळेल, तो व्हेरिफाय करा. वैयक्तिक माहिती – नाव, जन्मतारीख, लिंग – भराळ.
- स्टेप ३: व्यवसाय डिटेल्स द्या – काय काम करता, क्षेत्र. बँक अकाउंट नंबर आणि IFSC कोड एंटर करा.
- स्टेप ४: सर्व तपासा आणि सबमिट करा. दुसरा OTP व्हेरिफाय करा.
- स्टेप ५: १२ अंकी UAN number मिळेल. e-Shram card डाउनलोड करा.
ऑफलाइन: जवळच्या CSC सेंटरला जा, बायोमेट्रिक व्हेरिफिकेशन करा. प्रक्रिया १०-१५ मिनिटांची. हेल्पलाइन १४४३४ उपलब्ध.
आवश्यक कागदपत्रे
फक्त आधार कार्ड, आधार लिंक मोबाईल आणि बँक पासबुक. फोटो किंवा सिग्नेचर नाही. माहिती अचूक असावी, नाहीतर अपडेट करा. प्लॅटफॉर्म वर्कर्सने विवरण अपडेट करावे.
ही योजना तुमच्या भविष्यासाठी आहे. नोंदणी करा आणि लाभ घ्या.